دندانهای شیری اولین مجموعه دندانهایی است که در لثه بیرون می زند و پس از چند سال با مجموعه دیگری از دندانها که دندانهای دائمی نام دارند، جایگزین می شوند.
زمان دندان در آوردن در کودکان مختلف متفاوت است اما به طور کلی اولین دندان در سال اول زندگی بیرون می زند. با این حال برخی کودکان هم از بدو تولد یک یا چند دندانشان بیرون زده است. فرآیند رویش دندان های شیری در برخی پیش از چهار ماهگی شروع می شود و در برخی دیگر پس از دوازده ماهگی اولین دندان بیرون می زند. به طور متوسط بیشتر کودکان اولین دندانشان را در حدود شش ماهگی در می آورند.
برخی از کودکان بدون هیچ درد و ناراحتی دندان در می آورند اما در برخی دیگر ممکن است علائم زیر دیده شود:
برخی فکر می کنند دندان در آوردن باعث اسهال می شود اما شواهدی این باور را تایید نمی کند. ممکن است به این خاطر که کودک دائما اشیاء را داخل دهانش می گذارد، میکروب ها وارد بدن او شده و عفونت ایجاد کنند. به این دلیل در بسیاری از مواقع دندان در آوردن با اسهال همراه می شود.
دو دندان جلویی پایینی (جلویی مرکزی فک پایین) معمولا اولین دندانهایی هستند که بیرون می زنند، در حدود پنج تا هفت ماهگی.
دو دندان جلویی بالایی دندانهای بعدی هستند که در حدود شش الی هشت ماهگی بیرون میزنند.
دندانهای جلویی کناری بالا (دو دندان کنار دندانهای وسطی) در حدود نه الی یازده ماهگی بیرون میزنند.
دندانهای جلویی کناری پایین (دو دندان کنار دندانهای وسطی) در حدود ده تا دوازده ماهگی بیرون میزنند.
دندانهای آسیاب بزرگ اول (مولراول) در حوالی ۱۲ تا ۱۶ ماهگی بیرون میزنند.
دندانهای نیش در حدود ۱۶ الی بیست ماهگی بیرون میزنند.
دندانهای آسیاب بزرگ دوم در حدود ۲۰ تا ۳۰ ماهگی بیرون میزنند.
بیشتر کودکان در حدود دو و نیم سالگی، همه دندانهای شیری شان در آمده است در واقع مراحل رویش و تکامل دندان های شیری در این سن به پایان می رسد.
دندانهای شیری معمولا در حدود شش سالگی به تدریج لق شده و می افتند و جا را برای بیرون آمدن دندانهای دائمی باز می کنند. گاهی اوقات ممکن است این فرآیند تا یک سال هم تاخیر داشته باشد.
اولین دندان شیری که می افتد معمولا دو دندان جلویی پایینی است و پس از آن دو دندان جلویی بالایی. پس از آن به نوبت دندانهای جلویی کناری، آسیاب بزرگ اول (مولر اول) و دندانهای آسیاب دوم.
دندانهای شیری تا زمانی که توسط دندانهای دائمی زیر خود، تحت فشار قرار نگیرند در جای خود ثابت و استوار می مانند. زمانی که دندان دائمی آماده بیرون زدن می شود و مسیر را به سمت دهان طی می کند، به ریشه دندان شیری بالای سرخود فشار وارد می کند. ریشه این دندانها سست تر از دندانهای دائمی است و با این فشار، تحلیل رفته و از بین می رود. در نتیجه دندان شیری لق می شود و می افتد.
وجود دندانهای شیری برای حفظ جا برای دندان دائمی و هدایت آن به جایگاه درست لازم است. همچنین دندانهای شیری برای جویدن و صحبت کردن لازمند بنابراین تلاش می شود تا حد ممکن، دندان شیری که صدمه دیده یا پوسیده است ترمیم شده و حفظ شود.
باید به دندان پزشک کودکان مراجعه کنید. او پس از عکس رادیولوژی و بررسی وضعیت دندان دائمی زیر لثه، مشخص می کند بهترین راه حل چیست. اگر زمان زیادی تا بیرون زدن دندان مانده باشد معمولا از فضا نگهدار دندان برای حفظ جای خالی، استفاده می شود.
هنگام دندان در آوردن دمای بدن کودک ممکن است کمی افزایش یابد اما در حد تب نیست. اگر کودک تب بالای ۳۸ درجه سانتیگراد دارد ممکن است بیمار باشد. بهتر است او را به پزشک نشان دهید. در دوران دندان در آوردن چون کودک دائما هر چیزی روی زمین میبیند در دهان می گذارد، گاهی اوقات به دلیل ورود میکروبها به بدن دچار عفونت می شود. به همین علت گاهی دندان در آوردن با تب کردن همزمان اتفاق می افتند.